یک دهه با آیفون: ستایش اپل و دیدگاه این ابرقدرت تکنولوژی
ده سال پیش یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای تاریخ تکنولوژی ما رخ داد. استیو جابز روی صحنه آمد و اولین آیفون را معرفی کرد و چند ماه بعد وارد بازار شد. امروز ده سال از روز عرضه این محصول می‌گذرد و نگاهی می‌کنیم به استیو جابز و دستاورد بزرگش که دنیا را تغییر داد.
حال که به اولین آیفون نگاه می‌کنیم، این محصول آنقدر هم مشخصات فنی عجیب و غریبی نداشت. در حقیقت استاندارد تازه آن زمان یعنی ارتباط 3G را نیز همراه خود نداشت. باتری‌اش توانایی زنده ماندن در یک روز کامل را نداشت و دوربینش تنها دو مگاپیکسل رزولوشن داشت. در کنار همه این‌ها کوچک‌ترین نسخه محصول یعنی نسخه 4 گیگابایتی با قیمت 499 دلار طی یک قرارداد دو ساله عرضه می‌شد!
اما مسئله این است که اگر حالا به این محصول نگاه کنیم، همچنان از رقبای خود و هم‌دوره‌های خود یک سر و گردن بالاتر بود. دقیقا این داستان همیشگی اپل و آیفون بوده است. اپل هیچ‌گاه مشخصات فنی نابودگری نداشته و همیشه تلاش کرده تا از سخت‌افزار کمی در محصولات خود بهره ببرد، اما نوع ساختار نرم‌افزار، شکل و طراحی خود بدنه گوشی، وجود نداشتن کیبورد و دکمه‌های فراوان و مهم‌ترین نکته، طراحی دوباره صفحه لمسی همگی مسائلی بودند که باعث شد این محصول 500 دلاری طی دو ماه یک میلیون نسخه بفروشد.
اولین بهترین
والت موزبرگ در تاریخ 26 ژوئن 2007 یا همان 5 تیر سال 1386 یک مقاله در رابطه با عرضه آیفون جدید منتشر کرد. این مقاله دقیقا سه روز قبل از عرضه نهایی آیفون بود و توصیفات موزبرگ در رابطه با این محصول به شدت جالب توجه است. او در این مقاله به این مسئله می‌پردازد که به تازگی گوشی‌ها “هوشمند” در بازار فراوان شده‌اند اما همچنان هیچکدام به موفقیت خاصی نرسیده‌اند و به قول خودشان که جا دادن کامپیوتری در دستان شما است عمل نکرده‌اند. شرکت اپل دو ماه پیش از این مقاله یک سری آیفون به بسیاری از روزنامه‌نگاران تحویل داده بود تا دو ماه کارکرد آن را بررسی کنند.
توصیفات موزبرگ از امکانات ابتدایی که آیفون در اختیار قرار داده بود باعث می‌شود تا دوباره بفهمیم اپل چرا تا به امروز انقدر محبوب و موفق شده است. بگذارید ادامه را از نقل و قول او ادامه دهیم:
این محصول با اینکه قیمت سنگینی دارد اما همچنان میزان سر و صدای معرفی‌اش باعث شده تا بیرون فروشگاه‌ها پر از صف فروش باشد. ما این محصول را در اکثر شهرهای کشور تست کردیم تا ارتباطات در نواحی مختلف کشور تست کنیم. به جز برخی مشکلات کوچک این محصول یک محصول کاملا نو و کاملا متوازن است. نرم‌افزار آیفون یک سطح تازه از انتظارات را برای رقبا مشخص می‌کند و صفحه لمسی محصول نیز بسیار هوشمندانه و دقیق کار می‌کند. صفحه‌نمایش آیفون بهترین صفحه‌نمایشی است که تا به حال روی گوشی‌ها بوده است و همچنین تجربه کار با برنامه‌های مختلف بسیار لذت‌بخش است. مرورگر اینترنت یکی از برترین مرورگرهای موجود در بین گوشی‌ها است. در عین حالی که این محصول یکی از نازک‌ترین گوشی‌های است که دیده‌ام اما همچنان عمر باتری خوبی نسبت به رقبایش دارد.
با نگاهی به همین خلاصه مقاله می‌توان متوجه شد که آیفون چه دستاوردی داشته است. اپل و آیفون بخش عظیمی از موفقیت خود را مدیون به تکمیل بسیاری از تکنولوژی‌ها و استفاده درست از آن‌ها در کمال آن‌ها است. به زبان ساده، اپل به روشی ساده و معمولی کاری را که قول داده بود انجام می‌دهد!
گذشته دور و ارزشمند
اپل، آیفون، استیو جابز همگی نام‌هایی هستند که نوآوری و خلاقیت با نامشان گره خورده است. در سال‌های اخیر شاید آن انقلابی بودن و نوآوری را در آیفون ندیده باشیم اما همچنان چیزی از ارثیه و میراث آیفون کم نمی‌کند. آیفون و استیو جابز باعث شدند تا دید دنیا نسبت به مقوله گوشی‌های هوشمند تغییر کند.
آیفون اول تنها پایه‌گذار راه بود برای یک انقلاب بزرگ. پس از ان آیفون 3G همه چیز را تغییر داد و همچنین پس از عرضه این محصول آیفون یک تبدیل به تنها محصولی شد که سریعا پس از عرضه نسخه بعدی توقف تولید و عرضه شد! آیفون بعدی در تابستان 2008 عرضه شد و دو قابلیت کلیدی داشت: ارتباط 3G و GPS که پایه‌گذار ارتباطات امروزی بودند.
این بدین معنا بود که شما بدون کانکشن اینترنت بی‌سیم نیز قادر بودید تا به یک ارتباط اینترنتی پرسرعت متصل باشید. همه جا و هر لحظه می‌توانستید با بسته‌های شرکت‌های مخابراتی به دنیای اینترنت دسترسی داشته باشید. جالب است بدانید در ابتدای عرضه آیفون بسته‌های اینترنتی که با این محصول عرضه می‌شد نسبتا نامحدود بودند اما با گذر زمان بسته‌های همراه نیز بدلیل سرعت بالا محدودیت حجمی دریافت کردند! اما یکی دیگر از بزرگ‌ترین انقلاب‌های آیفون و اپل یک اپ‌استور بزرگ و غنی بود.
دنیای اپلیکیشنی
چندی پیش اپل ویدئویی را با نام Apocalypse منتشر کرد که مخاطب آن توسعه‌دهندگان بود و زحمت کار آنان را گرامی می‌داشت. در این ویدئو شاهد این بودیم که یک کارمند تازه‌کار وارد شرکت اپل می‌شود و به اشتباه تمام سرور اپ استور را از کار می‌اندازد. پس از آن یک دنیای آخرالزمانی رخ می‌دهد چون هیچ اپلیکیشنی دیگر وجود ندارد و همه چیز پاک می‌شود.
مردم به جای اشتراک عکس در اینستاگرام عکس‌های چاپ شده را در خیابان پخش می‌کنند، به جای FaceSwap مردم مجبور به عمل جراحی می‌شوند، مردم مجبورند تا تک تک هشتگ‌هایشان را پشت بلندگو برای مردم بخوانند. تمامی این‌ها در ستایش دنیایی است که جمعی از برنامه‌نویسان برای ما خلق کردند و حال زندگی بدون این اپلیکیشن‌ها برای ما امکان‌پذیر نیست.
اساسا اپ استور یکی از مهم‌ترین بخش‌های موفقیت اپل است. اپل به خود می‌بالد که قوی‌ترین اپ استور موبایلی بین بقیه پلتفرم‌ها را دارد و همه ما نیز این مسئله را پذیرفته‌ایم. قضیه همیشه اینگونه نبود و در زمان عرضه اولین آیفون تنها 15 اپلیکیشن مشخص روی دستگاه نصب بود که حتی صفحه هوم را نیز پر نمی‌کرد! اپ استور نیز آن زمان وجود نداشت.
این برنامه استیو جابز و اپل بود که با جذب توسعه‌دهندگان بیشتر در بستر سیستم‌عامل iOS 2 بتوان به یک سری اپلیکیشن اختصاصی و غنی دست پیدا کرد. اپل اپ استور را تحویل توسعه‌دهندگان داد اما این سازندگان بودند که با اپلیکیشن‌های مختلف استاندارد‌های جدیدی را خلق کردند. تویتر برای اولین بار قابلیت Pull To Refresh را عرضه کرد، اینستاگرام عکس‌های مربعی را محبوب ما کرد، Angry Birds بود که به ما نشان داد روی گوشی نیز می‌توان ساعت‌ها بازی کرد، گوگل بود که یوتیوب را در گوشی تکمیل کرد. این مرحله‌ای گام به گام بود که ابتدا مردم به اپل اعتماد کردند و اپل نیز دست آخر یک استور قوی تحویل داد. کمال استور و همچنین کامل شدن خود سیستم‌عامل همراه اپل نیز در سال 2010 یعنی هفت سال پیش با عرضه آیفون 4 رخ داد.
خداحافظی با استیو
آخرین محصول استیو جابز آیفون 4 اس بود. محصولی که شکل آیفون و امکانات و توانایی آن را به حد اعلا رساند. دیگر دوربین جلو آمده بود و می‌شد تماس تصویری برقرار کرد (گرچه هیچکس از این قابلیت استفاده نمی‌کند!) سیستم‌عامل iOS کامل شده بود و شکل خود را گرفته بود. پردازش سخت‌افزاری اپل به درجه فوق‌العاده‌ای رسیده بود و مشکلات ارتباطی خاصی دیگر وجود نداشت. آیفون 4 اس آخرین گوشی بود که استیو جابز بر آن نظارت کرد و استاندارد 3.5 اینچی را همچنان حفظ کرد. آیفون 4 اس آخرین محصول از یک دوره طلایی در دوران تکنولوژی بود. دورانی که تاکید بر سنت‌ها و ایده‌آل همچنان زنده بود و گوشی‌ها و شرکت‌ها مجبور نبودند هر روز تغییر کنند. پس از آن با ظهور تیم کوک همه چیز تغییر کرد که به دوران جدیدی را برای اپل آغاز کرد. دورانی که بیش از پیش مشخص شد اپل آن شرکتی نیست که همه چیز را از صفر خلق کند بلکه به کمال برساند.
بدون کمک دیگران، کسب موفقیت دشوار است
به نظر من این جمله‌ای کاملا دقیق در مورد سرگذشت اپل است. چندین بار در این مطلب اشاره شد که اپل خود خالق ابتدایی نبوده و بیشتر تلاش کرده تا موجودیت را به کمال برساند. به عنوان مثال دوربین محصولات اپل یکی از بهترین‌ها است، اما مطمئنا بدون کمک دیگر شرکت‌ها چنین دستاوردی امکان‌پذیر نبود، مخصوصا که به تازگی اپل چند مهندس پیشین دوربین نوکیا را نیز جذب کرده است. بدون کمک شرکت ARM آیا امکان داشت اپل سخت‌افزاری به این کارآمدی تولید کند؟ اگر سامسونگ تولید حافظه را انجام نمی‌داد و LG نیز از تولید صفحه‌نمایش برای اپل سر باز می‌زد به نظرتان همچنان چنین محصولاتی تولید می‌شد؟ اپل سال‌هاست که در تلاش است تا نیاز خود به دیگر شرکت‌ها را قطع کند، اما تاریخ بزرگ آیفون و محصولات دیگر این شرکت بر پایه همکاری و کمک گرفتن از دیگر شرکت‌ها بنا نهاده شده است.
همیشه کاربران به اپل خرده می‌گیرند که دیر سکان یک تکنولوژی را می‌گیرد و دیر یک تکنولوژی تازه را درون محصولاتش قرار می‌دهد، اما تا به حال فکر کرده‌اید این سیاست اصلی اپل است؟ در سال‌های اخیر بزرگ شدن صفحه‌نمایش، دو دوربین شدن گوشی‌ها، بدون حاشیه شدن صفحه‌نمایش، ماژولار شدن گوشی، همه توسط شرکت‌های رقیب اپل صورت گرفته‌اند. شرکت‌هایی که تمام تلاششان و فرصتشان عجله در کار است و تلاش می‌کنند در پنجره‌ای کوتاه تکنولوژی تازه‌ای را برای مردم عرضه کنند تا مشتریانی را برای خود جذب کنند. اپل نیز این میان ممکن است کمی ضرر ببیند اما دست آخر هنگامی که یک ترند جدید کامل شد و تست خود را پس داد، اپل وارد می‌شود و با طراحی قوی خودش آن را وارد محصولاتش می‌کند، ممکن است کمی دیر از راه برسد اما مطمئنا آن چیزی که اپل عرضه می‌کند هم تست پس داده و هم اینکه کارایی بالایی خواهد داشت.
آیفون یکی از تاثیرگذارترین محصولات نسل ماست، اما نمی‌توان صد در صد موفقیت را پای تلاش اپل دانست، بلکه رقبا نیز تمام تلاش خود را کردند تا یک بستر رقابتی خلق شود که در آن بهترین محصولات برای کاربران عرضه خواهد شد.
چه بر سر اپل خواهد آمد؟
سال‌هاست که برخی نویسندگان و تحلیلگران عرضه یک محصول جدید یا یک اشتباه از اپل را به نشانی نابودی شرکت می‌دانند. اما حقیقت اینجاست که اپل نابود نخواهد شد، ممکن است قدرتش را از دست بدهد اما اپل به قدری بزرگ است که تصور نابودیش هم امکان‌پذیر نیست.
چند ماه دیگر آیفون 8 عرضه خواهد شد. تا به حال اطلاعات مختلفی از این محصول منتشر شده است. مثلا صفحه‌نمایش بدون حاشیه و شارژ بی‌سیم و قابلیت‌های دیگر… اما آیفون شاید بخش کوچکی از برنامه اپل برای آینده باشد.
حال بازی تکنولوژی تغییر جهت داده است. حال موضوع محبوب کاربران، هوش مصنوعی، واقعیت افزوده و مجازی و ماشین‌های بدون سرنشین است. خب باید بدانید اپل در تمامی این زمینه‌ها به آرامی در حال فعالیت است و مانند سیاست همیشگی خود منتظر است تا دیگر شرکت‌ها اولین قدم‌ها را بردارند و پس از آن اپل با یک قدم بزرگ‌تر از همه آن‌ها جلوتر خواهد افتاد.
اپل به تازگی یک شرکت آلمانی در زمینه واقعیت افزوده را خریداری کرد. این وجه جالبی از اپل را نشان می‌دهد. اپل به قدری قدرتمند است که می‌تواند به راحتی استارتاپ‌های تازه‌کار و پر از ایده را خریداری کند و آن ایده‌ها را به کار خود تزریق کند تا تیم کوک و جانی آیو با همکاری هم یک محصول فوق‌العاده خلق کنند. این‌ها تمامی نوید این را می‌دهند که اپل هیچ‌گاه از بین نخواهد رفت. سال‌هاست اپل با مشکلات مختلف سر و کله زده و پس از آن با یک حرکت تازه دوباره روی کار آمده است.
اپل تا سال‌ها خواهد ماند و شعارش نیز این خواهد بود که موفقیت در انجام یک کار متفاوت نیست، بلکه در متفاوت انجام دادن همان کار است. بدین ترتیب اپل با رقبا رقابت می‌کند و در عین حال ارتباط برقرار می‌کند. موفقیت و انقلاب آیفون دستاوردی از اپل است، اما باید همه ما بدانیم که تنها متعلق به اپل نیست.