راهنمای خرید: هنگام خرید لنز دوربین به چه نکاتی توجه کنیم؟

در دنیای دوربین‌های دیجیتال هیچ محصولی وجود ندارد که بتواند تمامی کار‌ها را تمام و کمال و به خوبی انجام دهد. دوربین‌ها همیشه نقات قوت و ضعف مشخصی دارند. هیچ شرکتی قصد ساخت دوربینی را ندارد که همه فن حریف باشد و چنین امکانی نیز وجود ندارد، اگه هم داشته باشد قیمت محصول فوق‌العاده بالا خواهد رفت. باید همچنین درک کنید که کیفیت و خوب بودن عکس شما تنها توسط بدنه دوربین شما مشخص نمی‌شود، لنزی که برای دوربین خود خریداری می‌کنید تاثیر به سزایی رو تصویر شما خواهد داشت. شما می‌توانید با استفاده از یک بدنه متوسط و یک لنز خوب و قوی تصاویری فوق‌العاده به دست آورید.

---

چرا یک لنز خوب تا این حد تاثیرگذار است؟

لنزها تشکیل شده اند از تعدادی شیشه، این شیشه‌ها نور را درون خود شکست می‌دهند و به سنسور می‌رسانند. لنزها دارای یک فاصله کانونی هستند. فاصله کانونی نسبت نمایش تصویر شما است، یا به عبارت ساده همان زوم و عدد لنز شما، مثلا فاصله کانونی 50 میلیمتری که فاصله کانونی نرمال و استاندارد است که تصویر را همانگونه که چشم شما می‌بیند نمایش می‌دهد. در کنار فاصله کانونی، لنز دارای دیافراگم است. دیافراگم به مجموعه‌ای از تیغه‌ها گفته می‌شود که اجازه عبور نور از لنز را می‌دهند. هرچه دیافراگم بسته‌تر باشد یعنی عدد بالاتری داشته باشد (مانند دیافراگم 36) میزان نور کمتری عبور خواهد کرد و هر چه دیافراگم بازتر باشد (مانند دیافراگم 2.8) نور بیشتری عبور خواهد کرد. این ها مشخصات اصلی یک لنز هستند، حال به این می‌پردازیم که لنزهای مختلف را چگونه از هم تمایز دهیم و هر کدام مناسب چه نوع عکاسی است؟

---

لنزها چند دسته هستند؟

ابتدا باید لنزها را تقسیم کرد. لنزها دارای عدد فاصله کانونی هستند که این عدد آن‌هارا در دسته‌های مختلف قرار می‌دهد. اعدادی مانند 8 میلیمتری تا 18 میلیمتری در دسته فیش‌آی قرار می‌گیرند که تصاویر فوق باز ارائه می‌دهند. اعدادی همچون 24 تا 35 در دسته واید انگل قرار می‌گیرند. عدد 50 لنز نرمال است که میدان دیدش همانند دید ما ساخته شده است. اعدادی همچون 70 تا 200 تله محسوب می‌شود و بالاتر از این عدد سوپرتله اطلاق می‌شود. همچنین در این بین لنزهایی همچون ماکرو ، تیلت شیفت و… نیز وجود دارند اما دسته‌بندی اصلی بر اساس اعداد بالا محسوب می‌شود.

---

شیشه‌ی با کیفیت، عکس بهتر، قیمت بالاتر

یکی از عناصر اصلی یک لنز، شیشه‌ها به کار رفته در محصول است. شیشه‌ها باید کیفیت ساخت مناسبی را داشته باشند تا بتوانند تصاویر را شارپ‌تر و با کیفیت‌تر به سنسور منتقل کنند. در کنار جنس شیشه‌ها، همچنین استاندارد ساخت آن‌ها بسیار مهم است، کمپانی‌هایی همچون لایکا همیشه لنزهایی فوق‌العاده با کیفیت می‌سازند، حتی بعضی خطوط تولید این لنز‌ها به صورت دستی کنترل می‎شود و تمامی مراحل ساخت به صورت دستی انجام می‎شود. عموما نمی‌توان دقیقا متوجه شد شیشه یک لنز از چه مرغوبیتی برخوردار است اما فاکتوری وجود دارد به عنوان “المان اپتیکی” که هر مقدار که میزان این عدد بالاتر باشد کیفیت لنز بهتر خواهد بود. مثلا 7 المان بسیار مناسب است و کیفیتی مناسب را به همراه خواهد آورد.

---

کدام لنز بر روی دوربین من نصب می‌شود؟

در هنگام خرید، ابتدا باید بدانید که دقیقا چه لنزی قابلیت نصب بر روی دوربین شما را دارد. شرکت‌های مختلف لنزهای مختلفی را تولید می‌کنند که این لنزها فقط بر روی برخی بدنه‌ها نصب می‌شود. به قسمتی که لنز با بدنه اتصال پیدا می‌کند مانت گفته می‌شود. مانت‌های مختلف با نام‌های مختلف شناخته می‌شوند. به عنوان مثال مانت‌های کنون EF و EF-S هستند. همچنین لنزها به دو دسته فول‌فریم و کراپ دسته‌بندی می‌شوند. شما نمی‌توانید یک لنز کراپ را روی بدنه فول فریم نصب کنید اما گزینه بالعکس موجود است. در جدول پایین می‌توانید نام مانت‌های مختلف به همراه شرکت تولید کننده را مشاهده کنید.

---

دیافراگم لنز

بعد از کیفیت شیشه، مهم‌ترین نکته در خرید یک لنز گشادگی دیافراگم است. هر چقدر که دیافراگم بازتر باشد، شما تصاویری روشن‌تر، شارپ‌تر و باکیفیت‌تر خواهید داشت و طبعا دیافراگم باز، قیمت بالاتری هم خواهد داشت. به عنوان مثال لنز 50 میلیمتری شرکت کنون با دیافراگم 1.4 حدود یک و نیم میلیون تومان در بازار به فروش می‌رسد، در حالی که همین لنز با دیافراگم 1.8 بین 300 تا 400 هزار تومان به فروش می‌رسد. در هنگام خرید حتما به دنبال لنزی با دیافراگم باز باشید. چون دیافراگم باز، تصاویر شما را زیباتر خواهد کرد و نور بیشتری به سنسور خواهد رساند، بدین اوصاف شما قادر خواهید بود عکس‌هایتان را با ایزوی پایین‌تر و سرعت شاتر بالاتر ثبت کنید. همچنین دیافراگم پایین‌تر باعث می‌شود که فوکوس کمتری در تصویر وجود داشته باشد و به اصطلاح “بوکه” بیشتری خواهید داشت که عنصری بسیار جذاب است. اگر در فکر خرید یک لنز زوم هستید، مثلا لنز 24-105 کنون،  در کنار جستجو برای یافتن دیافراگم پایین، به دنبال لنزی باشید که در زوم‌های مختلف فاصله کانونی‌اش تغییر نکند. حال چگونه متوجه این مسئله شویم؟ خب در مشخصات لنز در قسمت دیافراگم ممکن است با چنین عددی مواجه شوید : “3.5-5.6” این بدین معناست که هرچقدر که بیشتر زوم می‌کنید دیافراگم شما خودکار بسته می‌شود که باعث افت نور و همچنین به هم خوردن نورسنجی شما خواهد شد. پس حتما به دنبال لنز زومی تک دیافراگم بگردید.

---

لنز تک فاصله بهتر از لنز زوم است

همیشه سعی کنید در هنگام خرید لنز به دنبال لنز‌های تک فاصله باشید، یعنی لنزهایی که تنها یک فاصله کانونی دارند. هنگامی که فواصل کانونی لنز بالا می‌رود، همچون لنز 18-135، شیشه‌های بیشتری در لنز استفاده می‌شود. پس برای رسیدن به کیفیت خوب باید قیمت بالاتری را پرداخت اما عموما لنزهای زوم نسبت به فواصلی که عرضه می‌کنند ارزان هستند و این باعث می‌شود تا کیفیت شیشه پایین بیاید و در نتیجه کیفیت عکس پایین باشد. اما لنزهای تک فاصله یا به اصطلاح “Prime”، از شیشه‌های کمتری استفاده می‌کنند و شیشه‌های مورد استفاده در هر لنز مرغوب است پس بدین ترتیب خروجی کار شما بهتر خواهد بود.

---

برای زمینه عکاسی من چه لنزی مناسب است؟

لنزها برای امور متفاوتی ساخته شده‌اند. همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد برای رسیدن به تصویری با کیفیت و زیبا باید درک درست‌تری از وسایل در اختیارتان و موارد استفاده خود پیدا کنید. در عکاسی زمینه‌های متفاوتی وجود دارد که برخی از این زمینه‌ها بسیار محبوب هستند، هر دسته بندی لنز با مشخصات خاص نیز مناسب یک نوع عکاسی است. در ادامه با چند دسته‌بندی و لنز پیشنهادی ما آشنا خواهیم شد.

عکاسی طبیعت

در عکاسی طبیعت ما با مناظر طبیعی روبرو هستیم، ما با رود، جنگل، دریا و امثالهم برخورد داریم. در طبیعت ما به دنبال ثبت بهترین نورها از بهترین شرایط جوی بهترین مکان‌ها هستیم. در عکاسی طبیعت ما همیشه به دنبال داشتن عکسی با بسته‌ترین دیافراگم هستیم، این را همیشه به یاد داشته باشید، در طبیعت همیشه با دیافراگم بسته عکاسی کنید تا عکسی شارپ و واضح به دست بیاورید بدین ترتیب نیازمند دیافراگم باز نیستیم. همچنین به این دلیل که ما از موضوعات فراوانی عکاسی می‌کنیم نیازمند لنزی هستیم که فواصل کانونی مختلفی داشته باشد. در عکاسی طبیعت بیشترین مدیریت زمان و خلاقیت‌هایی عکاسی است که مهم هستند و نیازی به خرید چندین لنز گران‌قیمت نیست. بهترین گزینه خرید یک لنز زوم با کیفیت با دیافراگمی ثابت است. پس اگر قصد عکاسی طبیعت دارید بیشتر روی سنسور هزینه کنید و به دنبال لنزی معمولی زوم باشید.

عکاسی پرتره

برای عکاسی پرتره ما نیازمند لنزهایی هستیم که بتوانند تصویری کامل از صورت به ما نمایش دهند و همچنین تمرکز را روی صورت قرار دهند. پس یعنی نیازمند لنزهایی تله و با دیافراگم باز هستیم. اگر حتی به دنبال انجام کار آتلیه‌ای هستید و قرار است با مردم مختلف روبرو شوید و مشتری داشته باشید، پیشنهاد ما خرید یک لنز تله زوم مانند 70-200 میلیمتر است، به این دلیل که لنز بزرگ همیشه تاثیر بهتری روی عوام خواهد داشت و همچنین تصویر بزرگ‌تری در اختیار شما قرار خواهد داد! یکی دیگر از بهترین لنز‌هایی که می‌توانید خریداری کنید لنز 85 میلیمتر با دیافراگم 1.8 است، که تصویری بسیار غنی و باکیفیت عرضه می‌کند و فاصله کانونی 85، فاصله‌ای مناسب برای عکاسی پرتره است.

عکاسی مستند

عکاسی مستند نیازمند لنزی سبک و در دسترس است. نسبت به سرعت کاری شما نیاز به لنزها نیز تغییر خواهد کرد. به عنوان مثال هنگام عکاسی یک درگیری مانند یک تظاهرات یا یک صحنه جنگی طبیعتا شما زمان تعویض لنز را ندارید، پس باید لنزی همه کاره داشته باشید! اما به صورت کلی اگر به فکر عکاسی خیابانی هستید و زمان زیادی را صرف این نوع عکاسی می‌کنید پیشنهاد ما این است که لنز زوم تهیه کنید، در کنار این لنز، یک لنز نرمال یا واید تک فاصله با دیافراگم پایین نیز تهیه کنید. شرکت کنون یکی از بهترین لنز‌ها در این باره را تولید کرده است. لنز 35 میلیمتر با دیافراگم 1.4 تصاویر واید و با کیفیت به شما خواهد داد و شما کیفیت این تصاویر را باور نخواهید کرد. پس به دنبال یک لنز زوم بعلاوه یک لنز تک فاصله واید با دیافراگم باز باشید، چون ممکن است عکاسی در شب یا عکاسی در مکان‌ها کم نور برای شما مشکل باشد و یک لنز با دیافراگم پایین مشکل شما را حل خواهد کرد.

عکاسی تبلیغاتی

در این نوع عکاسی شما نیازمند تجهیزات فراوانی هستید. شما نیازمند لنز‌هایی در تمامی فواصل کانونی هستید و حتما نیز باید بهترین‌ها را خریداری کنید چون بهترین‌ها قابلیت تولید کارهای فوق‌العاده را به شما می‌دهد. خرید لنز برای این دسته از عکاسی کمی از نظر مالی سنگین خواهد بود اما شما باید در تمامی محدوده‌های کانونی، از واید گرفته تا تله، لنز داشته باشید و حتما نیز باید به دنبال دیافراگمی پایین باشید، چون اکثر کار شما استودیویی است و ممکن است تجهیزات نوری شما جوابگوی میزان نور مورد نیاز نباشد.

عکاسی سینما و تئاتر

در این مورد شما حتما نیازمند یک لنز قوی نیستید. اکثر صحنه‌هایی که شما قرار است عکاسی کنید نورپردازی شده و طراحی شده‌اند پس خیالتان از بابت نور راحت است. همچنین بسته به فاصله شما تا بازیگران باید فاصله کانونی خود را تغییر دهید. مثلا اگر قرار است در تالار وحدت عکاسی کنید نیازمند یک لنز تله هستید اما اگر قرار است در یک تماشاخانه کوچک عکاسی کنید لنز زوم کیت شما نیز می‌تواند جوابگو باشد. بهترین گزینه لنز 24-105 با دیافراگم 4 است. در این صورت شما هم فاصله کانونی مناسب دارید هم دیافراگم خوبی در اختیار خواهید داشت.

---

همیشه گزینه لنز آنالوگ و لنز دست‌دوم را در نظر بگیرید

بیایید با هم روراست باشیم، لنزهای تازه و دیجیتال بسیار گران‌قیمت هستند. درست است که شما با خرید یک محصول خوب کیفیت تضمین شده‌ای خواهید داشت و مطمئنا دوام بالایی هم در انتظار شماست اما اگر یک بدنه گران‌قیمت خریداری کنید شاید هزینه کردن برای یک لنز کمی برای شما سنگین باشد. ابتدا به لنز‌های انالوگ بپردازیم.

لنزهای آنالوگ کمی نیازمند شناخت بیشتر است. این لنزها قابلیت‌های خوبی را با قیمتی پایین به شما عرضه خواهند کرد. به عنوان مثال شما می‌توانید با 300 هزار تومان، لنزی نرمال با دیافراگم 1.4 خریداری کنید که همین لنز نسخه دیجیتالی‌اش حدود یک میلیون و دویست هزار تومان برای شما هزینه خواهد داشت. لنزهای آنالوگ قابلیت‌هایی همچون فوکوس خود را از شما خواهند گرفت و شاید نورسنج دوربین شما را به اشتباه وادارد و حتما نیازمند یک تبدیل برای سوار کردن این لنز روی بدنه هستید اما می‌توانید با قیمتی پایین از امکانات فوق‌العاده بهره‌مند شوید. گرچه پیشنهاد ما این است که حتما از طریق فردی قابل اعتماد این لنزها را خریداری کنید. این لنزها اکثرا در ناصرخسرو به فروش می‌رسند و سروکله زدن با کاسبان ناصرخسرو کمی خطرناک است! در هنگام خرید حتما لنز را روی بدنه تست کنید، حتما سر و ته لنز را کاملا نگاه کنید و مطمئن شوید که لنز به نرمی و راحتی روی بدنه شما متصل می‌شود و همچنین حتما مطمئن شوید که دیافراگم این لنز به راحتی باز و بسته می‌شود.

برای خرید لنز دست‌دوم دیجیتال نیز این مسائل مصداق دارند. حتما از طریق شخصی لنز را خریداری کنید که می‌دانید مطمئن است. دلیل فروش را حتما بپرسید. عموما قیمت پایین بی‌دلیل نیست، شاید فروشنده قصد دارد عکاسی را ترک کند یا قصد دارد لنزی دیگر بخرد، اما اگر دلیل خاصی نداشته باشد شاید لنز دچار مشکلی شده باشد! همچنین حتما روی بدنه لنز را سوار کنید و چند فریم با آن عکس بگیرید. حتما نور یک چراغ‌قوه را داخل لنز بیاندازید تا مطمئن شوید شکستگی و گردوغباری درون لنز نیست. توجه کنید لنز نیازمند تعمیر نباشد. لنزی که نیازمند تعمیر باشد دیگر به درد نمی‌خورد چون مجبور هستید مقدار زیادی هزینه سلامتی این لنز کنید و در آخر متوجه خواهید شد کلی هزینه خرید یک لنز دست‌دوم کرده‌اید. بیشترین تاکید ما روی سلامت لنز و همچنین تست کردن شماست. هیچوقت یک محصول را بدون تست کردن خریداری نکنید، شاید محصول سالم باشد اما برای شما جذاب نباشد!

---

کلام آخر

برای رسیدن به کمال و بی‌نقص بودن در عکاسی خرید یک بدنه گران‌قیمت تنها کلید این مسئله نیست و شما نیازمند یک ست لنز خوب و قوی هستید. سعی کنید لنز مناسب بخرید و به خوبی از آن مراقبت کنید. اگر از لنزهایتان خوب مراقبت کنید تا بیست سال دیگر نیز نیاز شما را برآورده خواهد کرد، لنز شما مطمئنا بیشتر از بدنه شما دوام خواهد آورد، پس برایش هزینه کنید.