کشف یک باگ نرم‌افزاری در fMRI ممکن است نتایج تحقیقات ۱۵ سال اخیر را درباره فعالیت مغز زیر سوال ببرد
به‌تازگی یک باگ مهم در نرم‌افزاری که دانشمندان از آن برای تحلیل داده‌های دستگاه fMRI استفاده می‌کردند پیدا شده که می‌تواند اعتبار 15 سال تحقیقات علمی در زمینه فعالیت مغزی و بیش از 40 هزار مقاله در این زمینه را زیر سوال ببرد!
سه نرم‌افزار مهم و اصلی برای تحلیل داده‌های fMRI شامل SPM، FSL و AFNI دارای یک باگ نرم‌افزاری هستند که تا 70 درصد احتمال نمایش نتیجه مثبت کاذب (False Positive) را افزایش می‌دهد. محققان ادعا می‌کنند این مشکل اعتبار بسیاری مقالات علمی را زیر سوال خواهد بود.
دستگاه fMRI گردش و جریان خون درون مغز و از این طریق فعالیت مغزی را اندازه‌گیری می‌کند. تاکنون تصور می‌شود که جریان خون در مغز با فعالیت عصبی همبستگی دارد و از این موضوع برای بررسی واکنش مغز دربرابر روبات‌ها، نحوه تعامل حافظه و تصورات و این‌که وقتی انسان یک ایده جدید دارد مغز چه‌شکلی به نظر می‌رسد استفاده شده بود. Eklund یکی از دانشمندان این تیم جدید می‌گوید:
با این‌که fMRI حدود 25 سال سن دارد اما اکثر روش‌های آماری رایج آن تاکنون با اطلاعات واقعی اعتبارسنجی نشده است.
یکی از اشکالات نرم‌افزاری که اخیراً کشف شده مدا 15 سال است که در سیستم‌ها استفاده می‌شده است. این باگ سرانجام در بهار سال گذشته پیدا و رفع شد و از آن موقع تیم جدیدی از دانشمندان بر روی این‌که این باگ در واقع تا چه حد اعتبار تحقیقات قبلی را زیر سوال می‌برد کار می‌کردند.
از آن‌جا که fMRI براساس یک میدان مغناطیسی عظیم حول مغز سوژه کار می‌کند می‌تواند تغییرات گردش و جریان خون را در مغز متوجه شده و ثبت کند و از این طریق متوجه شود کدام قسمت‌های مغز فعالیت کمتر یا بیشتری داشته و نرم‌افزار آن‌ها را تحلیل کند. مشکل این‌جاست که تاکنون دانشمندان به اطلاعات و نه به مغز واقعی نگاه می‌کردند و چیزی که می‌دیدند در واقع تصویری از مغز تقسیم شده به وکسل‌های کوچکی بود که توسط نرم‌افزار تحلیل می‌شود.
نرم‌افزار برخلاف انسان، وکسل‌ها را برای یافتن کلاسترها (خوشه‌ها) اسکن می‌کنند. وقتی می‌شنوید «دانشمندان می‌دانند چه‌زمانی می‌خواهید دستتان را تکان دهید و این تصاویر آن را ثابت می‌کند» آن‌ها در واقع تحلیل‌های یک نرم‌افزار آماری را ملاک قرار داده‌اند.
از آن‌جا که استفاده دستگاه‌های fMRI بسیار گران بوده و برای هر ساعت حدود 600 دلار هزینه دارد به همین دلیل در تحقیقات معمولاً از نمونه آماری بسیار کوچکی متشکل از آزمایشات بسیار محدودی استفاده می‌شود. حالا Eklund و همکارانش امیدوارند با انتشار آنلاین و رایگان نتایج حاصل از fMRI از سراسر دنیا بتوان اعتبار یافته‌های 15 سال اخیر را به شکل دقیق‌تری مورد بررسی قرار داد.
پیش از این یک کامپیوتر برای چنین بررسی باید 10 تا 15 سال کار می‌کرد. اما امروزه می‌توان با یک کارت گرافیک زمان پردازش را از 10 سال به 20 روز کاهش داد.
به این ترتیب حالا Eklund و همکارانش قصد دارند نتایج تحقیقات این 40 هزار مقاله را مجدداً بررسی کرده و با استفاده از جامعه آماری بیشتر و رفع مشکلات نرم‌افزاری صحت آن‌ها را دوباره مورد بررسی قرار دهند.