آنتی بیوتیک‌ها تاثیر خود را از دست داده‌اند! چرا؟ و چه باید کرد؟
در طی قرن بیستم، ما برای مبارزه با باکتری‌ها از آنتی بیوتیک‌ها کمک می‌گرفتیم، اما درحال حاضر این امکان وجود ندارد. همانگونه که زندگی ما متحول شده‌است، باکتری‌ها نیز متحول شده و در مقابل آنتی‌بیوتیک‌ها ایمن شده‌اند. چه باید کرد؟
در این یادداشت قصد داریم ضمن بررسی چرایی این مساله، جایگزین‌های آنتی‌بیوتیک‌ها در مقابله و مبارزه با باکتری‌ها را به شما معرفی کنیم.
باکتری‌ها پیروز شدند
مانند هر ارگانیسم دارای حیاتی، باکتری‌ها نیز با منطبق شدن با محیط زندگی، برای بقا خود را متحول می‌کنند. در میان باکتری‌هایی که موجب نوعی از مریضی می‌شوند، به لحاظ توانایی بقا در مقابل داروها، انواع متفاوتی وجود دارد. برخی از آنها در مقابل داروها حساس بوده و به راحتی کشته می‌شوند و برخی دیگر کمتر به داروها حساس بوده و در مقابل آنها بیشتر مقاومت می‌کنند. در نتیجه با گذر زمان، نسلی از باکتری‌ها باقی می‌مانند که در مقابل داروها مقاومت بیشتری دارند.
با طی شدن همین پروسه، باکتری‌هایی به وجود آمدند که نه تنها در ممقابل آنتی بیوتیک‌ها، بلکه در مقابل همه چیز مقاوم هستند. این به این معنی است که علم داروسازی مدرن، تقریباً ناکارآمد شده‌است. در نتیجه بیماران داروهایی مصرف می‌کنند که هیچ تاثیری بر بهبود آنها ندارد و این خود دلیل بخشی از مرگ و میر‌ها در جهان است.
«استافیلوکوکوس آئورئوس» نمونه‌ای از یک ابرباکتری بسیار قدرتمند است که در مقابل «متیسیلین» مقاوم بوده و برای سال‌های بسیاری، روشی برای مقابله با آن وجد نداشت. باکتری‌هایی که در سیستم گوارشی انسان زندگی می‌کنند، اغلب به سرعت خود را در مقابل آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم می‌کنند. یکی از اینگونه بیماری‌ها که در مقابل آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم بوده و هنوز هم بشر در درمان آن با مشکل مواجه است، باکتری ایجاد کننده بیماری «سل» است. اینگونه باکتری‌ها دانشمندان را به فکر وامی‌دارند که به روش‌های جدیدی برای مبارزه با باکتری‌ها فکر کنند.
باکتریوفیج‌ها؛ ویروس‌هایی که به کمک انسان می‌آیند
بنابراین می‌توان گفت که باکتری‌ها در مقابل آنتی‌بیوتیک‌ها پیروز شده‌اند. چه باید کرد؟ درحال حاضر هر روز آنتی‌بیوتیک‌های قدرتمند‌تری برای بیماری‌ها ساخته می‌شوند، اما این آنتی‌بیوتیک‌ها علاوه بر اینکه باکتری‌ها را از بین می‌برند، به سلول‌های بدن نیز آسیب می‌رسانند و بدن را آسیب پذیرتر می‌کنند.
اما ویروس‌هایی وجود دارند که به مبارزه با این باکتری‌ها می‌پردازند. این ویروس‌ها که «باکتریوفیج» نامیده می‌شوند، به سلول‌های آلوده وارد شده و باکتری‌ها را از آنها خارج کرده و آنها را می‌کشند. برای کاهش خطر استفاده از ویروس‌ها برای درمان بیماری‌ها، تنها از آنزیم‌های آنها استفاده می‌کنند. باکتریوفیج‌ها آنزیمی به نام «لیسین» تولید می‌کنند که این آنزیم دیواری در مقابل باکتری‌ها ایجاد می‌کند.
با این روش و با کمک ویروس‌ها می‌شود به مقابله با باکتری‌ها رفت. الکساندر فلمینگ با اختراع «پنی‌سیلین» عصر جدیدی از مبارزه با باکتری‌ها را پیش روی انسان قرار داد که به عصر «آنتی‌بیوتیک‌ها» مشهور شد. این دوره در حال حاضر رو به پایان بوده و درحال از دست دادن خواص خود است. ویروس‌ها می‌توانند راه جدید مبارزه انسان با باکتری‌ها باشند.
باکتریوکوین‌ها و پپتید‌ها؛ جدیدترین سلاح‌ها علیه باکتری‌ها
برخی باکتری‌ها، توکسین‌های آنتی‌میکروبیکالی تولید می‌کنند که «باکتریوکوین» نامیده می‌شوند و به وسیله آنها همنوعان خود را می‌کشند. باکتری‌ها زمانی این باکتریوکوین‌ها را تولید می‌کنند که در فضای محدودی محصور شده باشند و چیزی برای تغذیه نداشته باشند. به همین دلیل با انجام این کار باکتری‌های همنوع خود را کشته و از طریق آنها تغذیه می‌کنند. بدن هر انسانی، به طور عمدی باکتری‌هایی وارد بدن خود کرده تا از طریق تولید باکتریوکوین ها، عفونتها از بین بروند. به این ترتیب باکتری‌های مشکل ساز کشته شده، باکتری‌های مفید باقی مانده و بدن فرد سلامتی خود را به دست می‌آورد.
روش دیگری که می‌تواند جایگزین آنتی بیوتیک‌ها شود، استفاده از «پپتیدهای آنتیمیکروبیال کاتیونی» است. این مینی‌پروتئین، در مقابل باکتری‌ها قرار گرفته، رابطه بین آنها را قطع کرده و نهایتاً آنها را می‌کشد. خاصیت مثبت دیگر این مینی‌پروتئین‌ها، تحریک بدن برای مبارزه بیشتر با باکتری‌ها است.
در آینده، افزایش سیستم ایمنی بدن در مقابل عفونتها، اصلی‌ترین موضوع محققان خواهد بود. درحال حاضر موضوع تحقیق دانشمندان تنها به پپتیدهای کاتیونی محدود نمی‌شود. پادتن‌هایی که توسط بدن خود انسان تولید می‌شوند، جایگزینی مناسب برای آنتی‌بیوتیک‌ها محسوب می‌شوند. پادتن‌ها سلول‌های بیگانه و آلوده را شناسایی کرده، و با ارسال سیگنالی به سیستم ایمنی بدن، دستور کشتن و از بین‌بردن آن را صادر می‌کند. نتایج مطالعات صورت گرفته در این زمینه خیره کننده است.
در خلاء آنتی‌بیوتیک‌ها، چگونه بدن خود را در مقابل باکتری‌ها ایمن کنیم؟
برای شروع باید از سلاح‌های اصلی خود استفاده کنید: استراحت کافی، نوشیدن مایعات به مقدار زیاد و ورزش. این کارها باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و باعث کاهش آسیب‌پذیری آن در مقابل عفونتها می‌شود. این‌ها در حال حاضر کارساز بوده و در آینده و دنیای بدون آنتی‌بیوتیک‌ها نیز کارساز خواهند بود. شستشوی دست‌ها پس از بازشگت به خانه از بیرون و به خصوص هنگام آماده کردن و پخت غذا بسیار مهم است.
در نهایت باید به بدن خود این شانس را بدهید که خود به تنهایی به مبارزه با باکتری‌ها برود. درحال حاضر اکثر باکتری‌ها درمقابل انتی‌بیوتیک‌ها مقاوم هستند و استفاده از داروها تنها باعث ادامه دادن روش قبل می‌شود. واقعیت این است که بدن انسان به تنهایی قادر به غلبه بر بسیاری از باکتری‌ها است. کافی است با قرار دادن بدن خود در شرایط مناسب، میدان را برای مبارزه علیه باکتری‌ها فراهم کنید.
آخرین نکته‌ای که باید در مودر دوره درمان ذکر کرد، استفاده از داروها تا پایان است. اغلب ما در دوره درمان، پس از بهبودی نسبی، خودسرانه مصرف دارو را متوقف می‌کنیم. اما باید در نظر داشته باشید که داروها باید طبق دستور پزشک تا پایان مصرف شوند. عدم استفاده از داروها تا پایان دوره، باعث از بین نرفتن کامل عفونت، و بازگشت آن پس از مدتی کوتاه می‌شود.
باکتریوفاژ منظورتونه
بخش کوچکی از علم داروسازی مدرن مربوط به آنتی باکتریال ها و آنتی بیوتیک هاست. یعنی چی علم داروسازی مدرن ناکارآمد شده؟