از سیر تا پیاز: تمام چیزهایی که باید درباره تلویزیون‌های 4K بدانید

ابتدا باید به سراغ معرفی کلی رزولوشن 4K برویم و سپس به بحث استفاده‌ی آن در تلویزیون‌ها و مزایا و معایب آن و نهایتا تلویزیون 4K بپردازیم. پس در ادامه شما را دعوت می‌کنیم تا به مطالعه‌ی این مقاله بپردازید.

این رزولوشن به این دلیل 4K نام‌گذاری شده است که در محور طولی آن، 4000 پیکسل جای می‌گیرد. امروزه دو عبارت 4K و Ultra HD را بسیار می‌شنویم که البته همیشه باهم اشتباه گرفته می‌شوند. به بیان واضح‌تر و همان‌طور که در تصویر می‌بینید، وضوح تصویر “4K Ultra HD” ابعادی معادل 2160×3840 پیکسل با نسبت 16:9 دارد که با استاندارد وضوح 4K که دارای ابعاد 2160×4096 پیکسلی و نسبت 19:10 است، تفاوت کوچکی دارد که چندان موردتوجه قرار نمی‌گیرد. وضوح تصویر “4K” در اصل برای استاندارد پروژکتورهای سینمایی به کار می‌رود که هیچ‌گاه شاهد پخش این رزولوشن در تلویزیون‌ها نبوده‌ایم و احتمالاً نخواهیم بود.

راه دیگر نام‌گذاری این کیفیت تصویر، استفاده از تعداد پیکسل‌های عمودی به‌جای نام است که طبق آن می‌توان این وضوح تصویر را 2160p نیز نامید.

در طول یک یا دو سال گذشته، شرکت‌های زیادی پشتیبانی از این استاندارد تصویر را به خدمات خود اضافه کرده‌اند که ازجمله‌ی آن‌ها می‌توان به قابلیت پخش ویدیوی 4K در یوتیوب، نت‌فلیکس و آمازون  پرداخت. اگر بخواهیم عمیق‌تر به مسئله‌ی پشتیبانی یوتیوب از این رزولوشن بپردازیم، باید این را هم اضافه کنیم که پشتیبانی از ویدیوی 4K از سال 2010 به یوتیوب اضافه شد و سرانجام گوگل در سال 2013 استاندارد فشرده‌سازی تصویر VP9 که به دست همین شرکت ساخته شده است را روی ویدیوهای 4K پیاده‌سازی کرد.

شرکت سونی از سال 2004 شروع به عرضه‌ی پروژکتورهای سینمایی با کیفیت 4K کرد که این پروژکتورهای رسماً در سال 2011 در سینماها استفاده شدند و نهایتاً در سال 2012 به خانه‌ها راه یافتند.

گفتنی است در سال 2012، انجمن لوازم الکترونیکی مصرفی در آمریکا که برگزاری نمایشگاه CES را نیز بر عهده دارد، اعلام کرد که زین پس از عبارت Ultra HD برای رزولوشن 2160×3840 استفاده می‌شود. ازآنجاکه عبارت UHD را می‌توان به رزولوشن 4320×7680 یا همان 8K هم ربط داد، در حقیقت عبارت 4K Ultra HD، عبارت صحیحی است که باید برای این وضوح تصویر که رایج است استفاده شود ولی به‌اختصار آن را 4K می‌نامند.

حال به موضوع اصلی مقاله، یعنی تلویزیون‌های 4K UHD می‌پردازیم. تلویزیون 4K یا همان 4K UHDTV تلویزیونی است که قابلیت نمایش این رزولوشن را دارد و درواقع نسل بعدی تلویزیون‌های خانگی به شمار می‌رود که شرکت‌های مختلفی در حال تولید مدل‌های جدید و گسترش آن هستند؛ درست همان‌طور که تلویزیون‌های HD و FHD جهش بزرگی از تلویزیون‌های SD محسوب می‌شدند. امروزه همه‌ی شرکت‌های بزرگ اعم از سونی، سامسونگ، پاناسونیک و ال‌جی در تلاش برای تولید تلویزیون‌های 4K هستند.

یک تلویزیون 4K چه مزایایی نسبت به نسل قبلی یعنی HD و FHD دارد؟

در بحث مشخصات، رزولوشن 4K، تصویری با 8.3 میلیون پیکسل ارائه می‌دهد که این رقم چهار برابر تعداد پیکسل‌هایی است که تلویزیون‌های 1080p ارائه می‌دهند. این بدین معناست که تصویری بسیار شارپ‌تر به بیننده ارائه می‌شود و حتی از فاصله‌ی بسیار نزدیک هم نمی‌توان پیکسل‌های موجود روی صفحه را تشخیص داد. گرچه مزایای این نوع تلویزیون‌ها به درک محدود انسان در جزئیات تصویر مختوم می‌شود و به همین دلیل هرچه بیننده در فاصله‌ای دورتر از تلویزیون قرار گیرد، سخت‌تر می‌تواند تفاوت تلویزیون 4K با نسل‌های قدیمی‌تر را دریابد.

برای مثال می‌توان فردی را در نظر گرفت که حرفه‌ی او عکاسی است و تصاویر ثبت‌شده‌ی خود را روی تلویزیونی فول اچ‌دی بررسی می‌کند. مشخص است که اگر او این کار را روی یک تلویزیون 4K انجام دهد، جزئیات بسیار بیش‌تر و رنگ‌های طبیعی‌تری را مشاهده خواهد کرد که می‌تواند به او در تشخیص نقاط ضعف و قوت تصویر بهتر کمک کند.

درحالی‌که فناوری تلویزیون‌های سه‌بعدی را شاید بتوان زودگذر و از بین‌رفتنی خواند، تلویزیون‌های 4K آمده‌اند که بمانند! گرچه این تلویزیون‌ها در ابتدا با قیمت‌های بسیار هنگفت روانه‌ی بازار شدند، اما شرکت‌ها کاهش قیمت زیادی را روی این رده از تلویزیون‌ها اعمال کرده‌اند.

به نظر می‌رسد سایز این تلویزیون‌ها 55 اینچ و بالاتر باشد؛ چراکه با کوچک‌تر شدن سایز، کیفیت تصویری که از تلویزیون 4K انتظار می‌رود هم کم می‌شود و در بعد دیگر، فاصله‌ی دید و رزولوشن صفحه وابستگی زیادی به هم دارند.

بهترین فاصله برای مشاهده‌ی تصاویر 4K UHD در تلویزیون چه مقدار است؟

شاید خوره‌های سینما همیشه فاصله‌ی ثابتی از پرده‌ی سینما را در نظر داشته باشند که معمولاً بهترین فاصله در سینما معادل 3 تا 5 برابر ارتفاع پرده است؛ اما در خانه‌های امروزی این فاصله به 1.5 برابر ارتفاع تلویزیون کاهش می‌یابد. در این فاصله بیننده می‌تواند به‌راحتی تمام صفحه را زیر نظر داشته باشد. برای مثال می‌توان به‌منظور تماشای تصاویر در یک تلویزیون 65 اینچی 4K، فاصله‌ای 1.5 متری از آن داشت و به همین ترتیب برای تلویزیون‌های بزرگ‌تر می‌توان فاصله‌ی 2 تا 3 متری را بهترین مکان برای تماشا دانست.

آیا تلویزیون‌های OLED با این کیفیت روانه‌ی بازار شده و یا خواهند شد؟

در حال حاضر اگر شرکت‌ها بخواهند از این فناوری در دستگاه‌هایشان استفاده کنند، هزینه‌ی نهایی بسیار بالاتر خواهد بود و مطمئناً استقبال از آن‌ها کم‌تر خواهد بود. کیفیت خارق‌العاده‌ی تلویزیون‌های OLED انکارناپذیر است، اما باید منتظر بمانیم و ببینیم شرکت‌ها تلاشی برای کاهش هزینه‌ی ساخت تلویزیون OLED خواهند کرد یا خیر.

استفاده از کابل HDMI 2.0 چقدر اهمیت دارد؟

استفاده از این کابل امکان پخش تصاویر 4K با نرخ فریم 50 و یا 60 فریم‌برثانیه را فراهم می‌کند که در آن از استاندارد رنگ 12 بیتی استفاده می‌شود. این در حالی است که کابل HDMI 1.4 تنها قابلیت پخش این تصاویر در نرخ 30 فریم‌برثانیه را داراست.

آیا تلویزیون‌های 4K UHD می‌توانند تصاویر SD و یا HD را نیز پخش کنند؟

پاسخ مثبت است؛ اما در حال حاضر همه‌ی تلویزیون‌های موجود به‌خوبی از پس این کار برنمی‌آیند. در حقیقت با تبدیل یک پیکسل به چند پیکسل و بزرگ‌تر نمایش دادن آن، این نقیصه برطرف می‌شود و اندازه تصویر به 4K می‌رسد. خیلی از برندهای معتبر و پرآوازه‌ی دنیای تلویزیون‌ها، با قرار دادن یک چیپ مخصوص این کار، تصاویر را به‌ شکل نسبتاًمطلوبی به رزولوشن 4K تبدیل می‌کنند اما خیلی از شرکت‌ها هم هستند که از عهده‌ی این کار برنمی‌آیند؛ گرچه انتظار می‌رود این رویه در آینده‌ی نزدیک تغییر کند و با ارزان‌تر شدن این چیپ‌ها، شرکت‌های دیگر هم بتوانند این کار را بی‌نقص انجام دهند. با این حال مشکل اصلی همچنان پابرجاست و دیدن یک تصویر HD در تلویزیون HD نتیجه بهتری به دست می‌دهد، تا اینکه همان تصویر را در یک تلویزیون در همان ابعاد، اما با رزولوشن 4K ببینیم.

درنهایت با توجه به کمیاب بودن تصاویر 4K UHD، اکثر کاربران به مشاهده‌ی تصاویر با رزولوشن پایین‌تر می‌پردازند و تلویزیون‌ها باید توانایی این را داشته باشند که به‌خوبی رزولوشن را تغییر دهند که این امر به‌اصطلاح Upscaling نامیده می‌شود.

آیا شاهد تلویزیون‌های 8K هم خواهیم بود؟

مشخصاً این وضوح تصویر هم بالاخره پا به دنیای تلویزیون‌ها خواهد گذاشت؛ همان‌طور که 4K وارد این عرصه شده است. البته این بدین معنا نیست که رزولوشن 4K کنار رود ولی مطمئناً تولید محتوای 8K هم کار سختی خواهد بود و ابتدا باید زیرساخت‌های این کار به‌درستی ساخته شود و شاید تا 2 یا 3 سال آینده شاهد تلویزیون‌هایی با رزولوشن 8K هم باشیم.

آیا زمان خرید تلویزیون‌های 4K UHD فرا رسیده است؟

در حال حاضر به چند دلیل خرید تلویزیون 4K توصیه نمی‌شود که دلیل اول آن گران بودن این تلویزیون‌هاست؛ درحالی‌که می‌توان تلویزیون‌های FHD را با قیمتی بسیار مناسب در بازار یافت. دلیل دیگر و شاید مهم‌ترین دلیل، کمبود محتوای 4K است که به‌خصوص برای ایرانیان، دسترسی بسیار محدود است و نمی‌توان به‌راحتی به محتوای 4K دست یافت.

اگر هم پول کافی را در اختیار دارید و می‌توانید این تلویزیون‌ها را بخرید، مطمئناً در آینده‌ی بسیار نزدیک از خرید آن پشیمان خواهید شد؛ چراکه در برهه‌ای مانند اولین ماه‌های عرضه‌ی تلویزیون‌های Full HD قرار داریم و در مدت کوتاهی شاهد افت قیمت خواهیم بود. از طرف دیگر، واقعاً نمی‌توان تفاوت این کیفیت با کیفیت‌های پایین‌تر را به‌راحتی متوجه شد. بسیاری اعتقاد دارند که با توجه به ابعاد منطقی یک تلویزیون برای یک خانه و فاصله مخاطب از آن، رزولوشن FullHD بهترین رزولوشن است و در رزولوشن‌های بالاتر، مخاطب فرقی احساس نخواهد کرد.

در زمان حاضر اکثر شرکت‌ها در حال سرمایه‌گذاری روی تلویزیون‌هایی با وضوح تصویر 4K هستند و درنتیجه به این زودی شاهد کنار رفتن تلویزیون‌های فول اچ‌دی نخواهیم بود. پس می‌توانید با خیال راحت قید این تلویزیون‌ها را بزنید؛ البته برای مدتی کوتاه.

در پایان می‌توانید سری به این وب‌سایت بزنید و به دانلود چند قطعه ویدیوی 4K بپردازید که البته دارای حجم‌هایی بسیار زیاد هستند.