چیزی که پارلمان اتحادیهی اروپا در نظر دارد، شبیه به بدترین کابوسهای آین رند است. بیایید گوگل، شرکتی که مجموعه سرویسهای تحت وب یکپارچه و جامعی دارد را برداریم و بخشهای مختلف کسبوکار آن را از هم جدا کنیم. اصلاً بیایید میان بخشهای مختلفش بروکراسی و اختلاف ایجاد کنیم تا با این کار شرکتهای کوچکتر با محصولاتی بهمراتب ضعیفتر از گوگل هم شانس رقابت در بازار را داشته باشند. اینیکی از همان موارد اعمال قانون مجازات برای یک شرکت موفق است، آنهم فقط به جرم بهتر بودن از رقبای خود! هرچند در این مورد پایه و اساس قضیه اشتباه نیست! گوگل به شکل ترسناکی قدرتمند شده است.
شکی نیست که گوگل سزاوار تخت حکومت در قلمرو جستجوی وب است. سرویسی عالی که حتی نامش در سراسر جهان بهعنوان فعل جستجو کردن به کار میرود، چرا که نسبتاً درست، بهروز و جامع است. گوگل نتایج ابتدایی و پایهی الگوریتمهای جستجوی خود را با تبلیغات مرتبط که منبع اصلی درآمد این شرکت هستند، تکمیل میکند و آن را با سرویسهای دیگر خود مثل نقشهی گوگل، خبرها و ویدئوهای یوتیوب پختهتر میسازد تا پاسخی کامل و جامع به درخواست کاربران دهد. برای طیف وسیعی از کاربران، این پاسخ چندوجهی گوگل در سرویسهایش بسیار مفید است، گوگل با این کار فرمت پاسخهای جستجو را به چیزی فراتر از یک صفحهی پر از لینکهای وب تبدیل کرده است و بهجرئت میتوان گفت که این کار را با مجموعهای از بهترین سرویسهای موجود در هر زمینه، انجام میدهد (البته گوگل پلاسِ رسوا را مستثنی بدانید). از جنبهی ایزوله کردن کاربر اگر نگاه کنیم درمیابیم که تلاشهای گوگل برای حبس کردن کاربران در اکوسیستم خود، تااندازهای قابلاعتراض است؛ اما موفقیتهای گوگل مشکلات نامطلوبی در بازار کسبوکار ایجاد کرده است که قانونگذاران اتحادیهی اروپا را به تکاپو برای اصلاح آن واداشته است.
موضوع اصلی بحثوجدل میان گوگل و اتحادیهی اروپا، جایگاه گوگل بهعنوان دروازهی ورود به اینترنت است. گوگل از رو کردن دست خود در این زمینه طفره میرود، اما آمارها نشان میدهد که این شرکت نزدیک به 90 درصد از درخواستهای جستجو در اروپا را پوشش میدهد که آن را به نقطهی شروع هرکسی در دنیای جستجوی آنلاین بدل میکند. این قضیه تا زمانی که گوگل صادقانه و بیطرفانه جستجوها را مهیا کند بهخوبی کار خواهد کرد؛ اما چه میشود اگر زمانی شعار «شرور نباش» این شرکت زیر پا گذاشته شود؟ آیا ما بهترین گزینههای موجود در وب را در اختیار خواهیم داشت اگر گوگل رتبهی سایتهای رقیب را تنزل داده و سایتهای خود را در نتایج جستجو، بالاتر نشان دهد؟ در حال حاضر بسیار اتفاق میافتد که بهترینهای موجود در وب و بهترینهای نتایج گوگل یکسان باشند، اما وضعیت زمانی بغرنج میشود که این دو با هم اختلاف پیدا کنند.
نشان دادن نتایج جستجوی کلکو (Kelkoo) و شاپ زیلا (Shopzilla) در موارد مرتبط – پیشنهادی که گوگل در مذاکرات قبلی ارائه داد– شاید به بهتر کردن نتایج گوگل کمکی نکند، اما به کاربران نشان میدهد که چه گزینههای دیگری برایشان قابل دسترس است. این روشی مستقیم است برای ملزم کردن گوگل به رعایت قوانین رقابت تا این شرکت نتواند به بهانهی اینکه الگوریتمهای موتور جستجویش با انجام انطباق و مقایسه و به طرزی گمنام و اختصاصی به جستجو میپردازند، از مهیا کردن و نشان دادن بهترین قیمتها به کاربرانش طفره رفته و کوتاهی یا قصوری از گوگل سر زند. هرگونه اقدام نظارتی و کنترلی بر این اساس انجام میگیرد که به گوگل و رقبایش فرصت برابری برای دیده شدن بدهد.
مثلاً جستجوی هتل نشان میدهد که نتایج بهدستآمده بر اساس الگوریتمهای گوگل، پایینتر از موارد تبلیغاتی و نتایج مربوط به سرویس جستجوی هتل گوگل (که در صورت رزرو شدن توسط کاربر، حق کمیسیونی به گوگل تعلق میگیرد) قرار میگیرند. برای شرکتهایی نظیر Booking.com یا اکسپدیا، این مسئله به معنای این است که یا باید برای دیده شدن در صدر نتایج جستجو، پول بپردازند و یا در کسبوکار خود دچار ضرر و زیان شوند. همین قضیه در رابطه با بلیط های پرواز هم صدق میکند و همچنان که تجارت روزبهروز به سمت آنلاین شدن پیش میرود، میتوان آن را به همهی خریدهایی که بهصورت آنلاین انجام میدهیم تعمیم داد.
هرچند جایگزینهایی مانند داک داک گو وجود دارد، اما بدون وجود کاربرانی پویا که با تیزهوشی، متوجه کمکاری و قصور گوگل باشند، رهبر و پیشروی آسودهخاطر این صنعت، فشاری از جانب رقبای خود احساس نخواهد کرد. یک بازار خود تنظیم، نیازمند این است که کاربران بتوانند شرکتهای فراهمکنندهی سرویسها و محصولات موردنیاز خود را، بر اساس کیفیت و قیمتشان، بهدلخواه خود تغییر دهند – مانند پروسهی خرید محصولات تازه از فروشگاههای واقعی – اما اغلب کاربران گوگل گرفتار در عادات قدیمی خود هستند؛ و برای اجبار و الزام خودمان به تغییر این عادتها، نیاز به تلاشی فوق العاده داریم تا بتوانیم قید حریم خصوصی و راحتی و آسایشی که گوگل نصیبمان کرده است را بزنیم.
اتحادیهی اروپا گوگل را به شکل غولی بدترکیب و شرور نمیبیند که اثرات زیان باری بر دیگر کسبوکارهای اینترنتی دارد. بلکه همچنان که قانونگذاران اروپایی به دنبال ساخت یک تک بازار دیجیتال هستند – که قانون بیطرفی در اینترنت را نیز شامل باشد – توانایی گوگل در دستکاری نتایج جستجوها و برتر نشان دادن سرویسهای خود بهعنوان بهترین گزینههای موجود را درک کردهاند. اگر گوگل بخش کوچکی از درخواستهای جستجو در این قاره را در اختیار داشت، این موضوع آنچنان اهمیتی نداشت؛ اما داستان این است که گوگل موتور جستجوی قابلاعتماد در سرتاسر این قاره است. رأی اخیر اتحادیهی اروپا گوگل را ملزم به انجام کاری نمیکند، اما پیشنهاد اروپا در مورد جداسازی نتایج جستجوها از دیگر خدمات تجاری، بهطورقطع تهاجمیترین لحنی است که تا به امروز از این اتحادیه شنیدهایم؛ که میتواند زنجیرهی سودآوری و منافع گوگل را بهطور چشمگیری دچار ضرر کند.
گوگل به سهم خود همکاریهایی داشته است و یا حداقل اینطور نشان میدهد که میخواهد از به راه افتادن یک داستان طولانی و دنبالهدار دیگر همانند آنچه بر سر مایکروسافت آمد – به دلیل همراه بودن مرورگر اینترنت اکسپلورر با سیستمعامل ویندوز – جلوگیری کند. در هردوی این موارد یک شرکت از جایگاه و تسلط خود در یک بخش از بازار برای استحکام و برتری بخشیدن به مقام و رتبهاش در بخش دیگر سود برده است. پس از سالها بحثوجدل، راهحلی که برای مایکروسافت تعیین شد این بود که به کاربرانش پیشنهادی منصفانه برای انتخاب نحوهی اتصالشان به اینترنت بدهد؛ و اکنون نیز اروپا به دنبال توافقی مشابه با گوگل است. این موضوع شاید نشان از کاهش صبر و شکیبایی نزد قانونگذاران جدید المنصب اتحادیهی اروپا باشد که میشنویم که با زبانی تند و تهاجمی اعلام میکند که بخشهای مختلف گوگل باید تکهتکه شود. البته بدون شک نیازی به این کار نیست. چیزی که لازم است این است که قدرت و توانایی بیهمانند این شرکت مهار و کنترل شود تا سودآوری هرچه بیشتر آن به قیمت ضرر و زیان دیگر بازیگران در عرصههای مختلف کسبوکار، نباشد.
برخلاف داستان مایکروسافت، این بار حصول توافق میان اروپا و گوگل بسیار نزدیک است و احتمالاً در آیندهی نزدیک به نتیجه برسد. موضوع تنها تصمیمگیری بر سر این است که گوگل چه امتیازاتی به رقبایش میدهد و این اعطای امتیازات به چه شکل انجام میگیرد و نمود میابد. کابوس راندیان که در آن گوگل مجبور به از هم پاشیدن باشد احتمالاً هرگز رخ نخواهد داد، اما این شرکت نیاز دارد تا تغییر کند. اگر گوگل میخواهد همچنان بهعنوان دروازهی ورود به دنیای آنلاین و ارائهدهندهی درخواستهای کاربران باقی بماند، لازم است که به قوانین و استانداردهای عادلانه و منصفانهای پایبند باشد که بالاتر و فراتر از چیزی است که یک شرکت خصوصی باید داشته باشد.
گوگلبهترین جستجوگری است که همیشه صبور،جدی ومتعهدبوده وتاابدبهترین خواهدماند.
متوجه چیزای بیشتری شدم ممنون