
چگونه یک عکاس واقعی شویم؟/ 5 درس از عکاس معروف هنری کارتیه برسون
«هنری کارتیه برسون» یکی از مشهورترین عکاسان تاریخ است. وی که از بنیان گذاران آژانس عکس مگنوم نیز به شمار می آید، شهرتش را علاوه بر عکس هایش از وقایع مهم تاریخ، مدیون ثبت روح زندگی در قرن بسیتم است. عکاسی مستند و خبری امروز مدیون کارتیه برسون است. در این یادداشت قصد داریم با دیدن عکسهای برسون و آوردن گفتههای او درباره عکاسی، درسهایی از وی بیاموزیم.
درس اول: به واقعه نزدیک باشید
دنیا درحال تکه تکه شدن است و آنسل آدامز و ادوارد وستون از سنگ ها عکس می گیرند!
هنری کارتیه برسون
1957، واشنگتن، ایالت متحده، تظاهرات در دفاع از حقوق بشر
هنری کارتیه برسون، همیشه و در همه وقایع مهم تاریخی، خود را سریعاً به مرکز حادثه میرساند و عکاسی میکرد. کنجکاوی، یکی از مفاهیمی بود که میشد در مورد برسون بکاربرد. روش کار برسون به ما میآموزد که از انفعال و رکود بپرهیزیم و همیشه به دنبال ارضای حس کنجکاوی خود باشیم.
درس دوم: هنگام گرفتن عکس به ترکیب بندی فکر نکنید
در عکاسی، هارمونی بصری تنها از طریق احساس غریزی دریافت میشود.
هنری کارتیه برسون
1973، لنینگراد، پرتره لنین که به مناسبت 9 می، بر کاخ زمستانی نصب شده است.
ترکیببندیهای بسیار زیبا و مستحکم کارتیه برسون با تعادل ساختاری آنها عکسهای او را از بین عکسهای عکاسان دیگر متمایز میکرد. جالب اینجاست که به زعم او، ترکیببندی ایجاد شده در عکسهایش در یک فرایند خودبخودی شکل گرفتهاند.
در واقع طبق گفته خودش، ترکیببندیها به صورت غریزی و ناخودآگاه شکل گرفتهاند. کارتیه برسون از توانایی برخوردار بود که میتوانست یک لحظه خاص از یک اتفاق را در یک ترکیببندی حساب شده ثبت کند.
استاد با اهمیت زیادی که برای ترکیببندی قائل بود، تاکید داشت که همیشه درحال یادگیری است، اما روش او به ما یادآوری میکند که هنگام عکاسی تنها چیزی که در اجرای قوائد ترکیببندی به ما کمک میکند، نگاه ماست. وی در این باره میگوید : «ترکیب بندی مسئله مهم همیشگی ماست، اما هنگام گرفتن عکس باید آن را بطور شهودی دریافت کنیم».
درس سوم: خود عکس باید ارزشمند باشد، بی هیچ نیازی به اصلاحات بعدی
بلافاصله بعد از فشردن دکمه شاتر ، دیگر هیچ چیزی در آینده در مورد عکس برایم اهمیت ندارد. کاری که باید می شد، شده است.
هنری کارتیه برسون
با ظهور عکاسی دیجیتال، بسیاری از چیزها تغییر کرد. اما استدلال هنری کارتیه برسون از عکاسی، بر مبنای اهمیت تنها زمان فشردن دکمه شاتر است. چیزی که از ابتدا تا به امروز روش آن تغییری نکرده است.
جالب توجه است که کارتیه برسون هیچ وقت کارهای چاپ عکس خود را انجام نمیداد. وی مراحل بعد از عکاسی را به همکاران مورد اعتماد خود میسپرد و تنها چیز مورد اهمیت برای او همان تصویری بود که از منظرهیاب دوربین میدید. بقیه چیزها در اولویتهای پایینتری برای او قرار داشتند.
برسون هیچ گاه عکسهایش را در مرحله چاپ اصلاح کادر (کراپ) نمیکرد و هیچ چیزی در این مرحله به آن اضافه نمیکرد. برای او همان عکس گرفته شده خام بسیار ارزشمند بود.
درس چهارم: دوربین اهمیتی ندارد، عکاس مهم است
عکاسی از زمان اختراع تا به امروز تغییری نکرده است. در واقع جنبههای فنی هیچ اهمیت ویژهای برای من ندارند.
هنری کارتیه برسون
کارتیه برسون، هیچگاه این مساله را که تجهیزات عکاسی بیاهمیت هستند پنهان نمیکرد. وی در سال 1932 یک دوربین لایکای 35 میلیمتری تهیه کرد و تمام عکاسیهای خود را با همان دوربین که بیشتر اوقات مجهز به یک لنز 50 میلیمتری بود انجام میداد. دوربینی ساده و محکم که به او اجازه میداد خیلی آرام و بدون اینکه دیده شود عکسهایش را بگیرد.
درس پنجم: فقط حواستان به موضوع باشد
عکاسی اصلاً مهم نیست! زندگی برای من جذابیت دارد!
هنری کارتیه برسون
1951، رم، ایتالیا، کودکان درحال بازی کابوی هستند.
تمام توجه برسون هنگام عکاسی به موضوع بود که باعث میشد لحظههای حیرتانگیزی را به ثبت برساند. دیدگاه کارتیه برسون نسبت به موضوع و معنی برآمده از عکس، بسیار ساده بود. او باور داشت که هنگام گرفتن عکس حتی نیازی نیست که بدانید چرا در حال عکاسی هستید. در لحظههای سرنوشت ساز، همه چیز در خدمت عکاس است و او میفهمد که چه زمانی باید دکمه را فشار دهد. نتیجه عکسی میشود که نیاز به هیچ توضیحی ندارد و مخاطب فقط باید از دیدنش لذت ببرد! چیزی که در آن لحظه مورد توجه عکاس بوده بعدها خودبخود معلوم میشود.
پول…
نگاهی بر ۵ درس کارتیه برسون
۱ . هنری کارتیه برسون، همیشه و در همه وقایع مهم تاریخی، خود را سریعاً به مرکز حادثه میرساند و عکاسی میکرد.
تا جای که یادم باشه فقط از مراسم فوت گاندی عکاسی کرد آن هم به صورت کاملا اتفاقی دو ساعت قبل از مرگ وی در آنجا حضور داشت . اتفاقا برسون در مکان های که حضور داشت به دنبال ثبت حاشیه بود تا خود اصل کاری و بیشترین عکس های ثبت روزمره در خیابانهای شهری است و به گونه عکاسی خبری را با سورئال به هم آمیخت که این مورد نصیحت کاپا به وی بود که به گونه ای عالی به ثمر رساند .
۲. هنگام گرفتن عکس به ترکیب بندی فکر نکنید
این جمله باعث کج فهمی هنرجویان می شود که خود بارها شاهد آن بوده ام . برسون قبل اینکه عکاس شود نقاش بود و ده سال آخر عمر هم به نقاشی بازگشت وی ترکیب بندی را کامل می شناخت و از بارزترین نکات قوت همان ترکیب بندی عکس های وی بود که تحولی را در عکاسی خبری و خیابانی به وجود آورد . این جمله اشاره به مطالعه و تمرین های زیاد برای ترکیب بندی دارد که قبل از عکاسی رفتن باید اموخت که خود نیازمند تمرین و تکرار زیاد می باشد.
۳. برسون هیچ گاه عکسهایش را در مرحله چاپ اصلاح کادر (کراپ) نمیکرد
برسون و هم فکر و شاگردان وی برای اینکه قدرت ترکیب بندی خود را نشان بدهند در هنگام چاپ حتی سوراخ های نگاتیو ۳۵ میلیمتری را چاپ می کردند . همه عکس هایش بدین گونه نیست . در کتاب برسون به مواردی که کراپ شده اشاره کرده است.
۴. دوربین اهمیتی ندارد، عکاس مهم است
شکی در آن نیست که دید عکاس مهم ترین اصل در عکاسی است اما جنبه فنی و امکانات هم در نوع خود مهم نه بسیار مهم است.
اگر اهمیت نداشت چرا برسون در دوران جوانی وقتی در افریقا لایکا رو دید شیفته آن شد تا اخر با لایکا عکاسی کرد؟
لایکا و لنز فیکس هایش از بهترین هاست و کمبود یا ضعفی در امکانات دیده نمی شود.
جان کراپ از بهترین عکاسان حاضر از لایکا استفاده می کند نه یکی بلکه همزمان ۵ بدنه و لنز فیکس متفاوت حمل می کند که در فیلم پشت صحنه افریقا این مورد به خوبی نمایان است .
۵. فقط حواستان به موضوع باشد عکاسی اصلاً مهم نیست.(!!!)
اگر اینگونه بود باید بدون دوربین به عکاسی می رفت !!!!!!
این چنین راهنمایی و هدایت و درس دادن تنها باعث کج فهمی و به بیراه رفتن است و فرد را در مسیر پیشرفت قرار نمیدهد.
البته متاسفانه!!!
مطالب کاربردی است و میتوان در حرفه عکاسی بسیار مفید از تجارب بزرگان استفاده کرد.عکاسی یک حس زیبا نسبت به سوژه است که در یک کادر دارای معنا می شود و قابلیت گفتگو دارد.هنر دنیای پیچیده ای دارد و در عین حال آسان و ملموس باید حسش کنیم و در وجودمون باشه نه در ظاهر به عادت و ادا تبدیل بشود.